Σκανδαλώδης, πρωτοφανής και απαράδεκτη η διαδικασία αξιολόγησης των ερευνητικών προτάσεων στο έργο «Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας»
Δημοσιεύτηκε ο πίνακας βαθμολογίας και γνωστοποιήθηκε στους ενδιαφερόμενους η αξιολόγηση (από έναν και μοναδικό αξιολογητή) της πρότασης που υπέβαλαν στο έργο «Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας» της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του Υπουργείου Παιδείας [1].
Για τη διαδικασία που ακολουθήθηκε η ΠΟΣΔΕΠ είχε έγκαιρα επισημάνει την προχειρότητα και τα σοβαρά κενά στη διασφάλιση της διαφάνειας, της αξιοκρατίας και της αντικειμενικότητας στην κρίση των χρηματοδοτούμενων ερευνητικών προτάσεων, όπως π.χ. «Ποιος θεωρεί ότι η κρίση ενός μόνο αξιολογητή επαρκεί για την ακριβοδίκαιη αξιολόγηση ενός συνεργατικού ερευνητικού έργου, με προϋπολογισμό 1,8 εκατομμυρίων ευρώ;» (ανακοίνωση 29-4-2024 [2]).
Προβληματικές αξιολογήσεις είχαν προηγηθεί σε δράσεις όπως η τιτλοφορούμενη «Εμβληματικές δράσεις σε διαθεματικές επιστημονικές περιοχές με ειδικό ενδιαφέρον για την σύνδεση με τον παραγωγικό ιστό» (της ΓΓΕΚ, με έργα προϋπολογισμού 2,5 έως 5 εκ. ευρώ), για την οποία η ΠΟΣΔΕΠ δήλωνε ότι είχε στοιχεία για να συντάξει «μαύρη βίβλο» (ανακοίνωση 20-10-2023 [3]).
Η αξιολόγηση όμως των 730 προτάσεων στις «Συμπράξεις» τελικά ξεπέρασε κάθε αρνητικό προηγούμενο και κάθε εύλογη επιφύλαξη που είχε διατυπωθεί:
Έχουμε στη διάθεσή μας αξιολογήσεις όπου η τεκμηρίωση της ειδικής έκθεσης του Αξιολογητή είναι πανομοιότυπη!
Δημοσιεύουμε στη συνέχεια το κείμενο-καρμπόν που χρησιμοποιήθηκε στις αξιολογήσεις-φασόν, και καλούμε όσους έχουν παρόμοια αξιολόγηση να μας ενημερώσουν, ώστε να διαπιστωθεί η έκταση του πρωτοφανούς στα χρονικά σκανδάλου.
Σημειώνουμε ότι η ειδική έκθεση του Αξιολογητή έχει γνωμοδοτικό χαρακτήρα προς την Επιτροπή Αξιολόγησης, που βαθμολογεί οριστικά την πρόταση), δηλαδή ευθύνες έχει και η οκταμελής Επιτροπή Αξιολόγησης.
Οι αξιολογήσεις στις «Συμπράξεις Ερευνητικής Αριστείας» μετατράπηκαν, με ευθύνη των εμπλεκομένων σε αυτές, σε συμπράξεις copy-paste…
Καλούμε τον Υπουργό Παιδείας να παρέμβει αμέσως για να διερευνηθούν τα καταγγελλόμενα και να αποδοθούν ευθύνες.
Οι κανόνες αξιολόγησης των ερευνητικών προτάσεων πρέπει να τροποποιηθούν, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η αντικειμενική, αξιοκρατική και διαφανής αξιολόγηση κάθε πρότασης.
Δ Ι Ο Ι Κ Ο Υ Σ Α Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π Η της
Κ Ι Ν Η Σ Η Σ Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Α Κ Η Σ Α Ν Α Β Α Θ Μ Ι Σ Η Σ
Παραπομπές
[1] https://www.epiteliki.minedu.gov.gr/?p=5510&lang=el
[2] ΕΓ ΠΟΣΔΕΠ - για την έρευνα, τις Συμπράξεις Ερευνητικής
Αριστείας και το Ερευνώ-Καινοτομώ, 29-4-2024
https://www.posdep.gr/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=3259&Itemid=238
[3] ΕΓ ΠΟΣΔΕΠ - Προβληματική η αξιολόγηση ερευνητικών
προτάσεων, 20-10-2023
https://www.posdep.gr/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=3103&Itemid=238
Ακολουθεί το κείμενο- καρμπόν της τεκμηρίωσης. Επισημαίνουμε ότι η πανομοιότυπη «τεκμηρίωση» οδηγεί σε διαφορετικές βαθμολογίες της τάξης των δέκα μονάδων (!). Είναι πιθανόν δηλαδή να χρησιμοποιήθηκε από περισσότερους αξιολογητές.
Σε αγκύλες τα μόνα τμήματα διαφοροποίησης (αναγκαστικής) των αξιολογήσεων.
Η αξιολόγηση και βαθμολόγηση των Κριτηρίων Αξιολόγησης έχει ως εξής:
ΚΡΙΤΗΡΙΟ Α: Επιστημονική και τεχνική αρτιότητα του προτεινόμενου έργου
[τίτλος προτεινόμενου έργου και Θεματικός Τομέας]
Το προτεινόμενο έργο περιγράφεται με σαφήνεια και οι στόχοι του εμφανίζουν συνοχή. Συγκεκριμένα, προτείνονται οι παρακάτω στόχοι
[στόχοι]
Η προτεινόμενη προσέγγιση είναι σαφής, καταδεικνύοντας τη γνώση και εμπειρία που διαθέτει η υποψήφια σύμπραξη για την υλοποίηση του έργου. Οι προτεινόμενες παράμετροι της ερευνητικής, τεχνικής και μεθοδολογικής προσέγγισης, όπως οι έννοιες, οι μέθοδοι και τα εργαλεία, τα αναλυτικά δεδομένα που παρέχονται, κλπ., περιγράφονται στο κείμενο της πρότασης και είναι σε επαρκή, συνεκτικά μεταξύ τους και κατάλληλα, ώστε να εξασφαλίσουν τα αναγκαία επίπεδα αποτελεσματικότητας και αξιοπιστίας για την επιτυχή υλοποίηση και ολοκλήρωση του έργου.
Το προτεινόμενο έργο χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία και υιοθετεί, καινοτόμες προσεγγίσεις, πέραν της τρέχουσας στάθμης της επιστήμης και τεχνικής (state of the art).
Η τεχνολογία που προτείνεται να αξιοποιηθεί εμφανίζει ένα αποδεκτό επίπεδο ωριμότητας, εξασφαλίζοντας ότι η υλοποίηση της πιλοτικής εφαρμογής θα είναι συνεκτική με τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα του έργου.
Η υποψήφια σύμπραξη τεκμηριώνει με επάρκεια τις ανάγκες της αγοράς και προκύπτει ότι υπάρχει ενδιαφέρον από την αγορά, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα του έργου και να καλυφθεί το σχετικό έλλειμα.
Από την περιγραφή του προτεινόμενου έργου προκύπτει με σαφήνεια, η συνάφεια του προτεινόμενου έργου με τους αναφερόμενους τομείς στρατηγικής του κάθε εταίρου της υποψήφιας σύμπραξης. Ειδικότερα,
[Το εργαστήριο …
Η ομάδα …
Η εταιρία …]
ΚΡΙΤΗΡΙΟ Β: Εμπειρία και αξιοπιστία του(ων) δικαιούχου(ων) και τρόπος υλοποίησης του έργου
Η σύμπραξη των φορέων στο προτεινόμενο έργο, η προτεινόμενη οργανωτική δομή και διαχείριση του έργου, με εξαιρετικά σαφή προσδιορισμό του ρόλου κάθε εταίρου και των αρμοδιοτήτων του, όπως περιγράφονται, εξασφαλίζουν σε υψηλό βαθμό την αρμονική συνεργασία και τον αποτελεσματικό συντονισμό τους. Τα στοιχεία αυτά είναι απαραίτητα για να υπάρχει ομαλή επικοινωνία και αλληλεπίδραση των φορέων, αποδοτική εξέλιξη του έργου, σύμφωνα με το εξαιρετικά αναλυτικό προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα, τις σημαντικά επαρκείς υποδομές, τον σαφώς περιγραφόμενο προτεινόμενο προϋπολογισμό, για την επίτευξη των βέλτιστων αποτελεσμάτων, όπως αυτά προβλέπονται στη συγκεκριμένη πρόταση.
Η μεγάλη εμπειρία και ο υψηλός βαθμός συμπληρωματικότητας των εταίρων της σύμπραξης συνεπάγεται υψηλά επίπεδα τεχνικής ικανότητας για την υλοποίηση του έργου. Ιδιαιτέρως θετικά αξιολογείται η εμπειρία [των εργαστηρίων / της επιχείρησης]
Ο τρόπος υλοποίησης του έργου περιγράφεται εξαιρετικά αναλυτικά και με μεγάλη σαφήνεια, ενώ κρίνεται ιδιαίτερα κατάλληλος για την υλοποίηση του προτεινόμενου έργου, με σαφώς προσδιορισμένη επιστημονική βάση τεκμηρίωσης και εξαιρετικά σαφή ανάλυση των κινδύνων. Ειδικότερα, για την υλοποίηση του έργου οι υποδομές των συμμετεχόντων φορέων κρίνονται εξαιρετικά επαρκείς και κατάλληλες προς αξιοποίηση για την υλοποίηση του έργου, προσδιορίζονται με εξαιρετική σαφήνεια οι κίνδυνοι και οι προτεινόμενοι τρόποι αντιμετώπισής τους, τα εργαλεία παρακολούθησης του προτεινόμενου έργου, τα στάδια υλοποίησης του έργου και η ανάλυσή τους σε Πακέτα Εργασίας, δραστηριότητες και παραδοτέα, που συνοδεύονται από ένα σαφές, εξειδικευμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και ένα σαφή και αναλυτικό προτεινόμενο προϋπολογισμό απόλυτα συσχετισμένο με τις κατηγορίες δαπάνης της πρόσκλησης και τα παραδοτέα του έργου.
Επιπλέον, με μεγάλη σαφήνεια και επάρκεια προσδιορίζονται η σχέση κόστους-οφέλους σε σχέση με τα παραδοτέα και τον προτεινόμενο προϋπολογισμό του έργου, καθώς και ο τρόπος διαχείρισης της πνευματικής ιδιοκτησίας που θα προκύψει από τις δημιουργικές και καινοτόμες ιδέες του έργου με τα μέτρα προστασίας, που κρίνονται ιδιαιτέρως κατάλληλα για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας των αποτελεσμάτων του έργου και τη μακροπρόθεσμη επιτυχία του.
Τέλος, από την περιγραφή της μεθοδολογίας υλοποίησης του έργου προκύπτει ένα εξαιρετικά σαφές και επαρκή (sic) πλαίσιο ενθάρρυνσης και ευαισθητοποίησης ως προς τη χρήση περιβαλλοντικά βιώσιμων πρακτικών κατά την υλοποίηση του συνεργατικού έργου, [……….]
ΚΡΙΤΗΡΙΟ Γ: Συμμετοχή Ερευνητών Ερευνητικών Κέντρων
Από την περιγραφή της ομάδας έργου και των στελεχών που την απαρτίζουν δεν προκύπτει συμμετοχή ΕΛΕ Ερευνητικών Κέντρων−Ινστιτούτων της παρ. Α του άρθρου 13α του ν.4310/2014 όπως ισχύει
ΚΡΙΤΗΡΙΟ Δ: Αποτελέσματα και αντίκτυπος του προτεινόμενου έργου
Το προτεινόμενο έργο ενθαρρύνει τη δημιουργία ή και διατήρηση θέσεων απασχόλησης σε μεγάλο βαθμό. Συγκεκριμένα, διασφαλίζεται η χρηματοδότηση νέων ερευνητών από τον ακαδημαϊκό φορέα, ενώ προβλέπεται η διατήρηση θέσεων εργασίας ή πρόσληψη νέων εργαζομένων από την συμμετέχουσα επιχείρηση.
Περιγράφεται ένα ικανοποιητικό σχέδιο αξιοποίησης των αποτελεσμάτων συνολικά για το έργο και για κάθε εταίρο, αναλύοντας με μεγάλη επάρκεια, (ενδεικτικά) [συνεργασίες, καινοτομία, αγορές]
Τα αποτελέσματα του έργου είναι σημαντικά και κρίνεται ότι θα συνεισφέρουν σε μεγάλο βαθμό, τόσο στην ανάπτυξη της επιστημονικής αριστείας και στην ανταγωνιστικότητα των συμμετεχόντων φορέων σε εθνικό και ευρωπαϊκό-διεθνές επίπεδο, όσο και σε σχέση με την ενσωμάτωση νέας, καινοτόμου γνώσης σχετικά με την παραγωγή νέων/ καινοτόμων προϊόντων ή υπηρεσιών στην επιχειρηματικότητα, επηρεάζοντας, θετικά, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του συμμετεχόντων στο συνεργατικό σχήμα αλλά και της οικονομίας σε εθνικό και ευρωπαϊκό-διεθνές επίπεδο, γενικότερα. Η γνώση που προκύπτει από το έργο αξιοποιείται σημαντικά, μέσω ενός εξειδικευμένου σχεδιασμού στρατηγικής αξιοποίησης των αποτελεσμάτων του έργου με δράσεις όπως η δημοσίευση άρθρων σε τεχνικά επιστημονικά περιοδικά και η συμμετοχή σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια. Ενδεικτικά, προβλέπεται η δημοσίευση / σύνταξη [αριθμός] άρθρων σε κορυφαία τεχνικά επιστημονικά περιοδικά και η συμμετοχή σε [αριθμός] συνέδρια.